Brexit

Uprzejmie przypominamy, że z dniem 31.12.2020r. dobiega końca okres przejściowy wynikający z umowy wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Koniecznym pozostaje uzgodnienie wielu kwestii, które do tej pory były uregulowane na poziomie UE i obowiązywały Wielką Brytanię jako państwo członkowskie, co wiąże się z różnymi perspektywami konsekwencji podatkowych w nadchodzącym roku, m.in. dla rozliczeń transakcji towarowych na gruncie cła, podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Efektem obecnie trwających negocjacji umowy o przyszłych relacjach Wielkiej Brytanii i UE może być jeden z poniższych scenariuszy:

Scenariusz 1: Wielka Brytania wstępuje do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (dalej: EOG), obejmującego Państwa UE, Islandię, Liechtenstein i Norwegię.

Scenariusz 2: Wielka Brytania uzyskuje status państwa trzeciego. W przypadku takiego scenariusza Wielkiej Brytanii pozostaje możliwość wynegocjowania umowy dwustronnej z UE (podobnie jak Szwajcaria) bądź umów bilateralnych z poszczególnymi państwami UE (podobnie jak Turcja).

W ostatnim czasie poinformowano o realizacji Scenariusza nr 2. Jest zawarta umowa pomiędzy UK i UE wprowadzająca m.in. szereg zwolnień celnych.

Aspekty celne

Wygaśnięcie okresu przejściowego oznaczać będzie znaczące zmiany dotyczące zasad obrotu towarowego. Z perspektywy podmiotów, w tym polskich przedsiębiorców, wymiana handlowa z państwem trzecim może się wiązać z mniej lub bardziej restrykcyjnymi ograniczeniami. Ułatwienie w tej kwestii stanowić mogą umowy zawarte pomiędzy UE a danym państwem trzecim/grupą państw trzecich . W ramach wymiany towarowej, w nadchodzącym roku trzeba będzie się liczyć również z dodatkowymi kosztami takimi jak:

koszt zgłoszeń celnych,
koszt korekty zgłoszenia celnego, przy czym przedmiotowa korekta dokonywana jest w drodze decyzji administracyjnej,
koszty związane z wystawianiem dokumentów potwierdzających pochodzenie towarów,
należności celne, przy czym przewidywane jest stosowanie wzajemnych stawek podstawowych aż do zawarcia ewentualnej umowy o wolnym handlu
koszty przedstawicielstwa,
koszty związane z ponownym przeprowadzeniem procesu uzyskania pozwoleń, uproszczeń i certyfikacji.

Obok kosztów pojawia się również kwestia szeregu formalności.
W chwili realizacji obowiązków celnych wymagane jest złożenie zgłoszenia celnego, przedstawienie towarów organom celnym, dysponowanie numerem EORI (numery EORI nadane w Wielkiej Brytanii stracą ważność – nowe można uzyskać w jednym z państw członkowskich UE) oraz ewentualne zabezpieczenie lub zapłata należności celnych. Na przedsiębiorcy będą ciążyły nowe obowiązki takie jak rejestracja w odpowiednich systemach administracji celnej, dopełnienie formalności związanych z ustanowieniem przedstawiciela celnego czy też inne czynności związane z koniecznością dostosowania się do nowej rzeczywistości. Ministerstwo Finansów uprzedza o fakcie, że na początku nowego roku mogą wystąpić przejściowe komplikacje związane z uzyskaniem potwierdzenia wyprowadzenia towarów i ich dostawy do Wielkiej Brytanii oraz rekomenduje pozyskiwanie dokumentów potwierdzających ten fakt. Konsekwencją braku takich dowodów może być np. niezdolność do zastosowania stawki 0% VAT przy eksporcie.

Od 1 stycznia 2021 r. produkty będące przedmiotem obrotu pomiędzy UE a Wielką Brytanią będą podlegać kontrolom zgodności z przepisami oraz kontrolom importu ze względów bezpieczeństwa, zdrowia i innych celów polityki publicznej. Pozwolenia na wprowadzenie do obrotu wydane przez brytyjskie organy stracą ważność dla produktów przywożonych na rynek unijny, podobnie jak certyfikacje umożliwiające sprzedaż w UE wydane przez władze kraju.

Ponadto, warto zwrócić uwagę na różnice występujące w przepisach celnych a ustawie o VAT w zakresie pojęcia eksportu oraz importu. Okazuje się bowiem, że podmiot wskazany jako eksporter lub importer w zgłoszeniu celnym nie musi pełnić takiej roli na gruncie przepisów o VAT. Z perspektywy odliczenia VAT naliczonego przy imporcie należy zwrócić w szczególności uwagę na to, czy:

podatnik, który chce odliczyć VAT naliczony z tytułu importu był również podatnikiem podatku należnego z tytułu importu,
podatek VAT naliczony z tytułu importu został wliczony w koszt sprzedawanych towarów lub usług, innymi słowy czy podatnik nabył własność importowanych towarów i następnie wykorzystał je do swojej działalności opodatkowanej VAT.

Z kolei w zakresie eksportu w ślad prawa celnego istnieje pewnego rodzaju swoboda w ustalaniu, który z partnerów handlowych w konkretnym modelu biznesowym jest eksporterem - wybór ten jest uzależniony przeważnie od okoliczności przeprowadzanej transakcji. Z perspektywy VAT zaś, kluczowe jest, aby eksporter posiadał stosowne dokumenty celne potwierdzające wywóz towaru poza UE.

Podatek VAT

Od 1 stycznia 2021 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Zjednoczone Królestwo), z zastrzeżeniem dot. Irlandii Północnej wynikającym z Protokołu IE/NI, będzie dla celów VAT traktowane jako państwo trzecie. Taka zmiana statusu może mieć wpływ na sposób traktowania dla celów VAT transakcji raportowanych dotychczas przez te podmioty w polskich deklaracjach VAT. Ponadto, podatnicy ze Zjednoczonego Królestwa zarejestrowani w Polsce jako podatnicy VAT czynni będą obowiązani ustanowić w Polsce przedstawiciela podatkowego do wykonywania obowiązków w zakresie rozliczania podatku VAT w Polsce.

W okresie 4 lat po zakończeniu okresu przejściowego Irlandia Północna będzie traktowana dla celów VAT jako państwo członkowskie, lecz wyłącznie w przypadku transakcji dotyczących towarów. Transakcje dotyczące przemieszczania towarów między Irlandią Północną a państwami członkowskimi będą traktowane jako transakcje wewnątrzunijne, a między Irlandią Północną a innymi częściami Zjednoczonego Królestwa jako import/eksport.

Jako konsekwencja twardego brexitu w kontekście przepływów towarów dotychczasowy WNT będzie podlegał rozpoznaniu jako import towarów, a WDT jako eksport towarów.

Będzie to równoznaczne z:

obowiązkiem obliczenia i wykazania podatku VAT należnego od importu towarów w zgłoszeniu celnym,
inną podstawą opodatkowania (co do zasady wartość celna powiększona o należne cło) oraz innym momentem powstania obowiązku podatkowego (co do zasady moment powstania długu celnego),
możliwością zastosowania uproszczenia - rozliczenie podatku VAT należnego od importu towarów
bezpośrednio w deklaracji VAT, po spełnieniu określonych w Ustawie o VAT warunków (art. 33a Ustawy o VAT),
zmianie warunków stosowania stawki podatku 0% - obowiązek posiadania odpowiedniego dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium UE (tj. IE-599).

Na podstawie art. 51 Umowy wyjścia, Dyrektywa VAT będzie miała zastosowanie do transakcji dotyczących towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium Zjednoczonego Królestwa na terytorium państwa członkowskiego i z terytorium państwa członkowskiego na terytorium Zjednoczonego Królestwa, w przypadku, w którym wysyłka lub transport rozpoczęły się przed zakończeniem okresu przejściowego i zakończyły się po jego upływie.

Warto zaznaczyć również, że od nowego roku nie będzie można skorzystać z uproszczeń w opodatkowaniu VAT obrotu towarowego takich jak procedura uproszczona dla wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych oraz procedura magazynu typu call off stock.

Przepisy dotyczące tzw. sprzedaży wysyłkowej nie będą miały już zastosowania w przypadku dostaw towarów na rzecz konsumentów, wysyłanych lub transportowanych z terytorium Zjednoczonego Królestwa na terytorium państwa członkowskiego i z terytorium państwa członkowskiego na terytorium Zjednoczonego Królestwa.

Oznacza to że każda sprzedaż wysyłkowa z Polski do UK będzie oznaczała eksport towarów do Państwa trzeciego. W zależności od rodzaju towaru i sposobu jego sprzedaży (sprzedaż przez sklep internetowy czy też przez pośredników) różnie będą rozliczane obowiązki eksportowe.

Aspekty związane z podatkiem CIT

Z perspektywy podatku u źródła (WHT) kluczowa pozostaje kwestia dalszej obecności Wielkiej Brytanii w EOG. Przy spełnieniu określonych warunków, siedziba odbiorcy płatności w EOG pozwala na stosowanie preferencyjnego reżimu w podatku u źródła (WHT) wynikającego z dyrektyw UE.

W przypadku braku siedziby odbiorcy płatności w EOG opodatkowanie dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych oraz odsetek i należności licencyjnych, wypłacanych spółkom brytyjskim, nastąpi na zasadach ogólnych lub z zastosowaniem właściwej umowy o unikaniu opodatkowania, tj. Konwencji zawartej dnia 20 lipca 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840).

Należy podkreślić, że wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE nie będzie wpływać na obowiązywanie ww. Konwencji, ponieważ akt ten jest umową bilateralną zawartą w obszarach nieobjętych prawem Unii Europejskiej. Oznacza to, że w stosunkach ze Zjednoczonym Królestwem, Konwencja będzie miała status w pełni obowiązujący.