Ulga B+R

Wato przypomnieć, iż podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) już od kilku lat mają możliwość dodatkowego odliczenia podatkowego w zakresie kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (B+R).

Skorzystanie z ulgi B+R pozwala na dodatkowe odliczenie od podstawy opodatkowania części wydatków poniesionych na działalność B+R (tzw. kosztów kwalifikowanych), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodu (odliczenia dokonuje się wyłącznie od dochodu uzyskiwanego ze źródeł innych niż zyski kapitałowe). Oznacza to, iż jeśli dany wydatek stanowi koszt kwalifikowany, podatnicy są uprawnieni do dodatkowego odliczenia 100% (wskazany limit dotyczy podatników nieposiadających statusu centrum badawczo rozwojowego) wysokości tego wydatku od dochodu (wskazany limit obowiązuje od 2018 r. – wcześniej limity były mniejsze). W efekcie podatnik na każde 1 000 zł swojego wydatku (uznanego za koszt kwalifikowany), przy stawce 19% podatku, może zyskać podatek niższy o 190 zł.

Co ważne, omawiana ulga nie jest ograniczona do skonkretyzowanej grupy podatników o określonym statusie (w szczególności nie dotyczy ona z zasady wyłącznie jednostek będących centrami badawczo-rozwojowymi, instytutami itp.) i może mieć zastosowanie także do podmiotów gospodarczych, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podejmują działania spełniające kryteria działalności badawczo-rozwojowej oraz pozostałe warunki wskazane w ustawie podatkowej. Przepisy wprowadzają wyraźne definicje, jak należy rozumieć działalność badawczo-rozwojową – oznacza ona działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Warto wskazać, iż dla zastosowania odliczenia ważny jest cel, a nie rezultat działań - nie ma przy tym znaczenia, czy podejmowane prace zostały zakończone wynikiem pozytywnym. Kluczowa jest faktyczna działalność poparta dokumentacją. W efekcie może się okazać, że mimo prowadzenia prac badawczo-rozwojowych mających na celu opracowanie nowego produktu, do jego powstania ostatecznie nie dojdzie (co nie wyklucza możliwości zastosowania ulgi).

Katalog kosztów kwalifikowanych

Do kosztów kwalifikowanych dla potrzeb stosowania ulgi B+R zalicza się:

należności ze stosunku pracy wypłacane na rzecz pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności B+R (wraz ze składkami z tytułu ubezpieczeń społecznych finansowanych przez pracodawcę);
nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością B+R;
wydatki na odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej;
odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R (z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością);
koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa
z rejestracji wzoru przemysłowego;
ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, wykonywanych przez jednostkę naukową na potrzeby działalności B+R.

Dodatkowe pozycje kosztowe mogą zostać rozpoznane przez podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego.

Przedsiębiorca chcący skorzystać z ulgi B+R jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji w swoich księgach w sposób zapewniający wyodrębnienie kosztów działalności B+R oraz ich właściwe udokumentowanie.

Sposób i moment odliczenia

Zasadniczo odliczenia z tytułu ulgi B+R dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W sytuacji, gdy podatnik nie mógł w tym terminie odliczyć w pełni kosztów kwalifikowanych (w związku z poniesioną stratą lub niewystarczającym dochodem), obecnie odliczenia można dokonać w ramach rozliczenia rocznego w kolejno następujących po sobie sześciu latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik nabył prawo do ulgi.

Działania B+R

Ustawodawca nie przewidział zamkniętego katalogu działalności, która może być uznana za działalność badawczo-rozwojową, niemniej jako przykład można wskazać:

opracowanie nowego produktu (procesu);
opracowanie wytwarzania istniejącego produktu przy użyciu ulepszonej technologii lub ulepszenie jego właściwości (fizycznych, chemicznych, mechanicznych etc.);
testowanie i weryfikację prototypów (produkcja testowa).

Warto przy tym pamiętać, iż działalność B+R nie obejmuje działalności obejmującej rutynowe
i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, procesów czy usług, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Wyłączenia z zastosowania ulgi

Poza sytuacjami, w których podatnik nie prowadzi działań badawczo-rozwojowych, ustawodawca przewidział m.in. następujące ograniczenia:

z ulgi nie mogą skorzystać podatnicy w zakresie, w jakim koszty kwalifikowane zostały im zwrócone w jakiejkolwiek formie lub zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym;
dodatkowo podatnikom, którzy korzystają ze zwolnienia w związku z prowadzeniem działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej lub uzyskanego na podstawie Decyzji o Wsparciu, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie są przez danego podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych przepisów.

Ulga IP BOX

Dodatkowo, niezależnie od powyższego, nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) obowiązująca od 1 stycznia 2019 r. wprowadziła możliwość preferencyjnego opodatkowania dochodów kwalifikowanych generowanych przez kwalifikowane prawa własności intelektualnej (IP BOX) na gruncie CIT. Wskazany instrument jest rozwiązaniem komplementarnym w stosunku do ulgi na działalność badawczo – rozwojową (B+R) i stanowi premię z tytułu komercjalizacji prac badawczo rozwojowych prowadzonych przez jednostkę. W efekcie, podatek od osiągniętego dochodu (przykładowo z patentu czy wzoru przemysłowego), przy zastosowaniu ulgi Innovation Box, z kwalifikowanych praw własności intelektualnych wynosi 5% podstawy opodatkowania. Poprzez wprowadzenie wskazanej ulgi znacząco zwiększyły się zachęty dla podatników prowadzących działalność badawczo rozwojową.

Niniejszy alert zawiera informacje natury ogólnej, które nie wyczerpują w pełni istoty omawianych zagadnień i nie stanowi porady księgowej czy podatkowej. Przedstawione informacje powstały w oparciu o przepisy obowiązujące w dniu ich przygotowania dlatego prosimy o upewnienie się czy w dniu zapoznania się z niniejszą informacją jest ona wciąż aktualna. Przed podjęciem decyzji biznesowych na podstawie otrzymanego alertu rekomendujemy kontakt z Działem Zarządzania Wiedzą BSS.